Առաջարկվում է Երևան քաղաքի Դավթաշեն վարչական շրջանի Դավթաշենի 6-րդ փողոցը (սկսվում է Դավթաշենի 1-ին փողոցից, 5-րդ փողոցին զուգահեռ հասնում Դավթաշենի կամրջի տարածք) անվանակոչել հայ մանկավարժ, պրոֆեսոր ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ Արշավիր Շավարշյանի անվամբ՝ «Արշավիր Շավարշյան փողոց»:

Կենսագրական տվյալներ

Արշավիր Շավարշյանը ծնվել է 1884թ. մայիսի 14-ին, Իգդիրում (Սուրմալուի գավառ): Նախնական կրթությունն ստացել է տեղի ծխական դպրոցում, ապա սովորել Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում (1896-1998 թվականներ), որտեղ աշակերտել է Աղայանին և Պռոշյանին, և Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում (1898-1906 թվականներ)։ 1906-1910թթ. ավարտել է Ճեմարանը՝ որպես մանկավարժ և աշխատել Եկատերինոդարի (Կրասնոդար) հայկական ծխական դպրոցում:

1910-1914թթ. սովորել է Ենայի, ապա՝ Լայպցիգի համալսարաններում: Արշավիր Շավարշյանն ավարտել է փիլիսոփայության ֆակուլտետի մանկավարժություն-հոգեբանություն բաժինը։ 1914-1918 թթ. դասավանդել է մանկավարժություն և հոգեբանություն՝ Գևորգյան ճեմարանում։ 1918թ.փոխադրվել է  Երևան՝ տարրական դպրոցների տեսուչի պաշտոնով։ Խորհրդային կարգեր հաստատվելուց հետո աշխատել է լուսժողկոմատում՝ որպես դպրոցական կենտրոնական հրահանգիչ (1921 թվական)։ 1921-1922 թթ. նշանակվել է սոցդասվար՝ Երևանի լուսբաժնում։

1921թ. Երևանում եղել է  Ն.Կրուպսկայայի անվան դպրոցի հիմնադիրը և առաջին տնօրենը։ 1921-1927թթ. լուսժողկոմատում վարել է ուսուցիչների վերապատրաստման, ապա դպրոցական բաժինները։ 

Երևանի պետական համալսարանի մանկավարժության ֆակուլտետի բազայի վրա, ելնելով ուսուցչական կադրերի մեծ պահանջարկից, հիմնվել է  Մանկավարժական ինստիտուտը  և առաջին տնօրեն է նշանակվել Արշավիր Շավարշյանը։ Աշխատել է Երևանի պետական համալսարանում (1921-1935 թվականներ)՝ դասավանդելով մանկավարժական դիսցիպլինա, մանկավարժություն, հոգեբանություն, մանկավարժության պատմություն, հայ մանկավարժության պատմություն, թվաբանության մեթոդիկա։ Աշխատել է Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական մանկավարժական ինստիտուտում՝ որպես դասախոս (1935-1940 թվականներ), մանկավարժության ամբիոնի վարիչ (1940-1960 թվականներ), միաժամանակ տնօրենի տեղակալ (1943-1948 թվականներ):

1936թ. Հայկական ԽՍՀ Լուսժողկոմատի բարձրագույն ատեստացիոն հանձնաժողովի որոշմամբ ստացել է պրոֆեսորի կոչում։ 1954թ. ՀՍՍՌ Գերագույն Սովետի նախագահությունը նրան շնորհել է «Գիտության վաստակավոր գործչի» պատվավոր կոչում։ Չորս անգամ ընտրվել է Հայկական ԽՍՀ աշխատավորների դեպուտատների Երևանի քաղաքային սովետի դեպուտատ։

Արշավիր Շավարշյանը մահացել է 1960թ. սեպտեմբերի 11-ին, Երևանում:

Առաջարկվում է Երևան քաղաքի Դավթաշեն վարչական շրջանի «Կաղնուտ» այգուն հարակից, Փիրումյաններ փողոցին զուգահեռ, ճանապարհահատվածն (սկսվում է Տիգրան Պետրոսյան փողոցից, հասնում՝ 6/7 հասցեի հարակից տարածք) անվանակոչել հայ երգչուհի, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստուհի Օֆելյա Համբարձումյանի անվամբ՝ «Օֆելյա Համբարձումյան փողոց»:

Նախագիծը ներկայացվել է «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության անդամ Տաթև Հովակիմյանի կողմից։

Կենսագրական տվյալներ

Հայ երգչուհի, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստուհի Օֆելյա Համբարձումյանը ծնվել է 1925թ. հունվարի 9-ին, Երևանում:

Օֆելյա Համբարձումյանը սովորել և ավարտել է Ռոմանոս Մելիքյանի անվան երաժշտական ուսումնարանը (Հ. Մուսինյանի դասարան), ապա հրավիրվել է ռադիոյի ժողովրդական նվագարանների անսամբլ, հանդես եկել Արամ Մերանգուլյանի գլխավորած անսամբլում՝ կատարելով հայ աշուղական, ժողովրդական երգեր, նպաստելով կոմպոզիտորական երգի ստեղծմանն ու տարածմանը։ 

1944թ. եղել է հեռուստատեսության և ռադիոյի ժողովրդական գործիքների անսամբլի մեներգչուհի։

Օֆելյա Համբարձումյանի երգեցողությունն առանձնացել է խոր արտահայտչականությամբ, ազգային վառ երանգավորումով։ Երգացանկն ընդգրկում է հիմնականում հայ ժողովրդական, գուսանական և աշուղական, ինչպես նաև՝ կոմպոզիտորական երգեր։ Երգչուհու ստեղծագործության մեջ առաջնային տեղ են գրավել Սայաթ-Նովայի ստեղծագործությունները՝ «Ես կանչում եմ լալային», «Չկա քիզի նման» և այլն։ Երգել է Ֆարհադի, Միսկին Բուրջիի, Ջիվանու, Շերամի երգերը։

Նրա ստեղծագործական թռիչքները կապակցվել են աշուղներ Հավասու, Աշոտի և Շահենի ստեղծագործություններին, որոնցից շատերի առաջին կատարողն եղել է ինքը և կատարումներն ուղեցույց են դարձել բոլոր երգիչ-երգչուհիների համար։ Աշուղ Աշոտը խոստովանել է, որ «Օջախում», «Դու ծաղկավառ Զանգեզուրի» և մի շարք այլ երգեր հորինել է հատկապես Օֆելյա Համբարձումյանի համար։ Շահենը իր «Էլինար» պոեմը գրել է Օֆելյա Համբարձումյանի համար՝ ամեն ինչ կառուցելով երգչուհու ձայնական յուրահատկությունների վրա։ Շատ երգչուհիներ և անգամ երգիչներ են կատարել «Օջախում» երգը, սակայն Համբարձումյանի կատարումը մնացել է անգերազանցելի։ 

Համերգներով հանդես է եկել ԱՊՀ քաղաքներում, արտասահմանյան հայաբնակ վայրերում (Լիբանան, Սիրիա, Եգիպտոս, Ֆրանսիա, ԱՄՆ)։

 1959թ. Օֆելյա Համբարձումյանը պարգևատրվել է ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստի կոչմամբ, 1985թ.՝ Աշխատանքային կարմիր դրոշ, 1956թ.՝ «Պատվո նշան» շքանշաններով:

2011թ. հայ երգարվեստում ունեցած մեծագույն ծառայությունների համար արժանացել է Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոց շքանշանի։

Օֆելյա Համբարձումյանը մահացել է 2016թ. հունիսի 13-ին, Երևանում:

Առաջարկվում է Երևան քաղաքի Դավթաշեն վարչական շրջանի 5-րդ փողոցը (սկսվում է Երևանի Ա.Մանուկյանի անվան հ.93 միջնակարգ դպրոցից հասնում հ.46 հասցեի հարակից տարածք), անվանակոչել ազատամարտիկ, ռազմական գործիչ Աշոտ Մանուկյանի անվամբ՝ «Աշոտ Մանուկյան» փողոց:

Նախագիծը ներկայացվել է «Հանրապետություն» խմբակցության ղեկավար՝  Անի Խաչատրյանի, «Հանրապետություն» խմբակցության անդամներ՝ Արտակ Զեյնալյանի, Մհեր Բեջանյանի, Հայկ Սահակյանի, Արմեն Մկրտչյանի, Հարություն Մանվելյանի, Գոհար Բալդրյանի, Նելլի Ղարդյանի կողմից

Կենսագրական տվյալներ

Աշոտ Ռուբենի Մանուկյանը ծնվել է 1958թ.-ի Սեպտեմբերի 21-ին` Երևանում, ծառայողի ընտանիքում: Մեծանալով Մանուկյանների մեծ գերդաստանում` շրջապատված հոգատարությամբ, դեռ մանուկ հասակից օժտված էր առաջնորդի հատկանիշներով, որը հետագայում փայլուն դրսևորվեց Արցախյան ազատամարտի տարիներին: 1965-1975թթ.-ին սովորել  է Երևանի թիվ 93 միջնակարգ դպրոցում: 1981-1986թթ.-ին սովորել է Կիևում` Կեմերովոյի սննդաարդյունաբերկան ինստիտուտում: Ստացել է ինժեներ-տեխնոլոգի մասնագիտություն: Աշխատանքային գործունեությունը սկսել է 1980թ.-ից, «Ալգորիթմ» գիտաարտադրական միավորումում: 1982թ.-ին աշխատել է «Աէրոֆլոտ» կազմակերպությունում: 1984թ.-ին աշխատել է «ՀՍՍՀ թեթև արդյունաբերության նախարարության դեկորատիվ գործարանում»: 1985-1987թթ.-ին աշխատել է «Հայառողջշինվերանորոգում» տրեստում, որպես բրիգադիր: 1988-1990թթ.-ին աշխատել է «Արսեն 7» կոոպերատիվում, որպես տնօրեն: 1990-1994թթ.-ին աշխատել է 3-րդ «Հաց» արտադրական միավորումում, որպես գլխավոր տնօրեն: 1990թ.-ի հունվարին ընտրվել է «Սասունցի Դավիթ» աշխարհազորային ջոկատի հրամանատար և մինչև 1994թ.-ը մասնակցել է Արցախյան ազատամարտին: 1990թ.-ին ընտրվել է ՀՀ Երևանի Մաշտոցի շրջանի շրջխորհրդի պատգամավոր: 1995թ.-ի հոկտեմբերի 25-ին, դպրոցը, որտեղ սովորել էր Աշոտ Մանուկյանը անվանակոչվեց հրամանատարի անունով: Այստեղ  է գտնվում Աշոտ Մանուկյանի կյանքին և անցած մարտական ուղղուն նվիրված թանգարանը: Դպրոցի բակում տեղադրված է հրամանատարի կիսանդրին: Դավթաշեն համայնքում` «Յուրի Երզնկյան» փողոցում, որտեղ ապրել է Աշոտ Մանուկյանը, գտնվում է նրան նվիրված աղբյուր-հուշարձան: Ամուսնացած էր, ունի 3 զավակ: 1994թ.-ի փետրվարի 3-ին կյանքից վաղաժամ հեռացավ Աշոտ Մանուկյանը:

Առաջարկվում է Երևան քաղաքի Աջափնյակ վարչական շրջանի Սիլիկյան 4-րդ փողոցը՝ նրբանցքով (սկսվում է Սիլիկյան 5-րդ փողոցից, հասնում՝ Սիլիկյան հին խճուղի), անվանակոչել հայ հոգևոր երգիչ, մանկավարժ Խորեն Պալյանի անվամբ` «Խորեն Պալյան  փողոց», «Խորեն Պալյան փողոց, 1-ին նրբանցք»:

Նախագիծը ներկայացվել է «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության անդամ Արման Բաբաջանյանի կողմից։

Կենսագրական տվյալներ

Խորեն Պալյանը ծնվել է 1935 թվականի մարտի 10-ին Լիբանանի Տրիպոլի քաղաքում: 1946թ. տեղափոխվել է Հայաստան: Միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո, սովորել է Էջմիածնի հոգևոր ճեմարանում: 1955թ. Մայր տաճարում ձեռնադրվել է սարկավագ և 1961թ. Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Վազգեն Առաջին Վեհափառի ձեռամբ ձեռնադրվել է կուսակրոն քահանա: 1962թ. Օշականում պաշտպանել է վարդապետական ավարտաճառ և ստացել վարդապետական չորս աստիճաններ: Սբ. Էջմիածնում զբաղեցրել է պատասխանատու պաշտոններ: 1965թ. թողել է հոգևոր ասպարեզը և ամուսնացել հոգևոր երգերի կատարող Լուսինե Զաքարյանի հետ: 1965-68թթ սովորել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետում, ապա հայոց լեզվի պատմության ամբիոնում նշանակվել է դասախոս` դասավանդելով լեզվի պատմություն և գրաբար, իսկ 1995-2005թթ` աստվածաբանության ֆակուլտետում` ծիսագիտություն, վարքաբանություն: 15 տարի շարունակ ղեկավարել է ԵՊՀ բանասիրության ֆակուլտետի «Հայ տոհմիկ» երգչախումբը: 1978-2004թթ ժամակարգություն, տեսական շարականագիտություն և հայ հոգևոր երաժշտություն է դասավանդել Սբ. Էջմիածնի Գևորգյան հոգևոր ճեմարանում, ապա` Սևանի Վազգենյան դպրանոցում: Հեղինակել է երաժշտագիտական, բանասիրական, եկեղեցագիտական բազմաթիվ հոդվածներ: Եղել է մանկական քրիստոնեական հանրագիտարանի և «Դասական գրաբարի հատընտիր» գրքի համահեղինակը: Տարբեր տարիներին վարել է «Զրույցներ գրաբարի մասին», «Խորհուրդ խորին» և այլ հեռուստատեսային հաղորդաշարեր: 1996-2005թթ վարել է «Արևագալ» երաժշտական-հոգևոր հաղորդաշարը: 1989թ-ից ամենամյա համերգ-դասախոսություններով, համերգներով հանդես է եկել Լոս-Անջելեսում, Հելսինկիում: 2005թ. լույս է տեսել հեղինակային «Ժամակարգություն Հայաստանեայց Եկեղեցւոյ» ուսումնական ձեռնարկը: 2006թ. ընտրվել է Բնության և հասարակության մասին գիտությունների միջազգային ակադեմիայի հայկական մասնաճյուղի անդամ: Արժանացել է Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի «Սբ. Ներսես Շնորհալի» շքանշանին: Մահացել է Երևանում, թաղված է Էջմիածնի Սբ. Գայանե եկեղեցու բակի գերեզմանատանը: Այս տարի լրանում է Խորեն Պալյանի 90-ամյակը:

Առաջարկվում է Երևան քաղաքի Շենգավիթ վարչական շրջանի Ներքին Շենգավիթի 11-րդ փողոցը (սկսվում է Հովհաննես Գրիգորյան փողոցից, հասնում՝ նախկին կերամիկական իրերի կոմբինատ)՝ փակուղիներով, անվանակոչել ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ, հայ խորհրդային պարուսույց-բալետմայստեր Վահրամ Արիստակեսյանի անվամբ՝ «Վահրամ Արիստակեսյան փողոց», «Վահրամ Արիստակեսյան փողոց, 1-ին փակուղի», «Վահրամ Արիստակեսյան փողոց, 2-րդ փակուղի»:

Կենսագրական տվյալներ

Վահրամ Արիստակեսյանը ծնվել է 1899թ. ապրիլի 4-ին, Արևմտյան Հայաստանի Էրզրումի վիլայեթում: 

1920-1922թթ., որպես հայկական ժողովրդական պարերի պարուսույց, աշխատել է հայազգի պրոֆեսոր Վ․ Էտարյանիի պարի դպրոցում (Թիֆլիս), միաժամանակ ավարտել (1922) Վրաստանի Լուսժողկոմատին կից պարերի դասատուների հատուկ դպրոցը (ղեկավար՝ իտալացի բալետմայստեր Ա. Ֆ. Ինոչենցի)։

1922թթ. կազմակերպել է Վրաստանի Լուսժողկոմատին կից պարարվեստի ստուդիան, եղել է վարիչ և դասատու, նաև՝ Վրաստանի պետական օպերայի և բալետի արտիստ։

1924թ. հիմնադրել է Հայաստանի Լուսժողկոմատին կից պարարվեստի ստուդիան (այժմ՝ Երևանի պարարվեստի ուսումնարան), որը ղեկավարել է մինչև 1932թ.։ Նույն ստուդիայում 1925թ. կազմակերպել է հայկական ազգագրական պարերի անսամբլը, որը նրա ղեկավարությամբ և մասնակցությամբ (որպես հայկական ու կովկասյան պարերի լավագույն մենակատար) առաջին մրցանակներ է շահել Համամիութենական սպարտակիադայում (1928թ., Մոսկվա) և Անդրկովկասի առաջին օլիմպիադայում (1934թ., Թբիլիսի)։

1926թ. պարարվեստի ստուդիայի սովորողների ուժերով բեմադրել է Դելիբի «Կոպելիա»-ն (բալետային առաջին բեմադրությունը Հայաստանում)։ 

1935թ. տեղափոխվել է Մոսկվա և գերազանցությամբ ավարտել է Սեչենովի անվան բժշկական առաջին ինստիտուտը:

1932-1938թթ. եղել է Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի թատրոնի բալետմայստերը, Ալեքսանդր Սպենդիարյանի «Ալմաստ» (1933թ.), Արմեն Տիգրանյանի «Անուշ» (1935թ.) օպերաների պարերի բեմադրողը։

1957թ. Թալինի շրջանի Աշնակ գյուղում Վահրամ Արիստակեսյանը ստեղծել է ազգագրական պարերի ինքնագործ խումբ, որն արժանացել է Համաշխարհային 6-րդ փառատոնի (1957թ., Մոսկվա) դափնեկրի կոչմանը։ Հայաստանի ժողովրդական պարերի անսամբլների համար Վահրամ Արիստակեսյանը վերամշակել և բեմադրել է բազմաթիվ ազգային պարեր։

1958թ. Վ.Արիստակեսյանին շնորհվել է ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործչի պատվավոր կոչում:

Վահրամ Արիստակեսյանը մահացել է 1978թ. հուլիսի 18-ին, Երևանում: ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ, հայ խորհրդային պարուսույց-բալետմայստեր Վահրամ Արիստակեսյանի անվամբ Երևան քաղաքի Շենգավիթ վարչական շրջանի Ներքին Շենգավիթի 11-րդ փողոցը՝ փակուղիներով, անվանակոչելու միջնորդություն է ներկայացվել Վահրամ Արիստակեսյանի թոռնուհու՝ Կարինե Արիստակեսյանի կողմից:

---

Հաշվի առնելով վերոգրյալը և ղեկավարվելով «Երևան քաղաքում տեղական ինքնակառավարման մասին» օրենքի 12-րդ հոդվածի 1-ին մասի 23-րդ կետի դրույթներով, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի դեկտեմբերի 29-ի N2387-Ն որոշման հավելվածով սահմանված կարգի 4-րդ կետով՝ Երևան քաղաքի ավագանու քննարկմանն է ներկայացվում սույն որոշման նախագիծը։

Երևանի սրտում գտնվող Կասկադ համալիրը քաղաքի մշակութային ու զբոսաշրջային առանցքներից մեկն է։ Այն կարևոր նշանակություն ունի՝ որպես քաղաքի սոցիալական կենտրոն՝ դառնալով հանդիպման, զբոսանքի և միջոցառումների անցկացման վայր։

Սիրելի՛ երևանցիներ,

Երևանի քաղաքապետարանին որոշում կայացնելու համար, հետաքրքիր է, թե ինչպիսի՞ն կցանկանաք տեսնել Կասկադ համալիրը։ Ձեզ ենք ներկայացնում երկու տարբերակ, որոնց նկարագրերը կտեսնեք ստորև:

«Ակտիվ քաղաքացի» հարթակը քաղաքացի Գագիկ Գրիգորյանից ստացել է առաջարկություն. Երևան քաղաքում առանձնացնել տարածքներ, որտեղ կիրականացվի ծառատունկ՝ քաղաքացիների կողմից միմյանց ծառ նվիրելու միջոցով։ 

Երևանի քաղաքապետարանը, հետաքրքիր համարելով այս առաջարկը, որոշել է այն քննարկել ձեզ հետ նաև «Ակտիվ քաղաքացի» հարթակի միջոցով։ 

Հաշվի առնելով, որ ցանկացած գաղափարի հաջողելը կախված է դրա կատարումից, հորդորում ենք նախագծի իրականացմանը կողմ անձանց մեկնաբանություններում հայտնել նաև, թե ինչպես կցանկանայիք կազմակերպվեր ծառերի՝ միմյանց նվիրելու գործընթացը:

Ինչպես հայտնի է, 2024 թվականին, մեծանուն շանսոնյե, Հայաստանի ազգային հերոս Շառլ Ազնավուրի ծննդյան 100-ամյակին նվիրված միջոցառումների շրջանակում, Երևան քաղաքի Ֆրանսիայի հրապարակում կտեղադրվի Շառլ Ազնավուրի հուշարձանը:

Հուշարձանի նախագծի ընտրության համար հայտարարվել էր բաց մրցույթ, որի ընթացքում ստացված 37 հայտ-էսքիզները կներկայացվեն հատուկ ձևավորված հանձնաժողովի քննարկմանը (հանձնաժողովի 12 հոգանոց կազմում ընդգրկված են Երևանի քաղաքապետարանի պատասխանատուներ, Ազնավուրի ընտանիքի անդամներ, ոլորտի հեղինակավոր մասնագետներ):

Գործընթացի մասնակցայնությունն ապահովելու և տեղադրվելիք արձանի ընտրության հարցում քաղաքացիների կարծիքները հաշվի առնելու նպատակով` «Ակտիվ քաղաքացի» հարթակում մինչև օգոստոսի 31-ը` ժամը 14:00-ն, քաղաքացիները կարող են քվեարկել ներկայացված նախընտրելի նախագծի օգտին:

Ստացված ձայները կներառվեն ու կարտացոլվեն հանձնաժողովի քվեարկության արդյունքներում:

Տևական ժամանակ է, ինչ «Մերգելյանի» պուրակը վերածվել էր հանրային շահը մասնավոր շահին ստորադասելու օրինակի․ անկանոն կառուցված անշուք սրճարաններ, հնամաշ և անվտանգության տեսանկյունից կասկածելի ատրակցիոններ, զավթված համայնքային տարածք։ Երևանի քաղաքապետարանն այժմ իրականացնում է պուրակի վերակառուցման ծրագիրը։ Հավատարիմ մնալով այն գաղափարին, որ Երևանում իրականացվող ցանկացած ծրագրի կենտրոնում պետք է լինի երևանցու կարիքների և պահանջների բավարարումը, ձեր քննարկմանն ենք ներկայացնում պուրակի վերակառուցման ծրագրի երկու տարբերակները։